(Скорочений переклад українською — в кінці тексту).
Na Cmentarzu Żydowskim na Bródnie została otwarta wystawa Bejt Almin – Dom Wieczności. Gości przywitała Anna Chipczyńska Przewodnicząca Zarządu Gminy Żydowskiej w Warszawie. Potem zabrali głos: Gideon Nissenbaum Prezes Fundacji Nissenbaumów, przedstawiciel Kancelarii Prezydenta RP – Jakub Beczek, Hadasa Nissan – Atache Kulturalna Ambasady Izraelskiej, Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich. Modlitwę El Male Rachamim „Boże pełen miłosierdzia” upamiętniającą pochowanych na tym cmentarzu odmówi rabin Oriel Zaretsky. Ekspozycja składa się z dwóch części. Pierwsza poświęcona jest historii praskiego cmentarza, druga porusza zagadnienia śmierci i pochówku w tradycji, religii i kulturze żydowskiej.
Cmentarz ten do niedawana był miejscem prawie nieznanym choć jest to najstarszy i największy pod względem pochówków cmentarz żydowski w Warszawie. Został on założony w 1780 r. przez Szmula Jakubowicza Zbytkowera. Pochowano na nim 320 000 osób. Jego obecna powierzchnia wynosi 14 ha. W latach 80. zniszczonym i zapomnianym cmentarzem zaopiekowała się Fundacja Rodziny Nissenbaumów. W 2012 r. cmentarz został przekazany Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Na przestrzeni ostatnich kilku lat udało nam się w pełnić ogrodzić cmentarz, odnowić bramę główną, przygotować wystawę poświęconą historii tego szczególnego miejsca oraz zwyczajów związanych z pochówkiem w judaizmie. Powiedziała Anna Chipczyńska Przewodnicząca Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.
Wystawa usytuowana w nowo wybudowanych pawilonach składa się z dwóch części. Pierwsza poświęcona jest historii praskiego cmentarza, druga porusza zagadnienia śmierci i pochówku w tradycji, religii i kulturze żydowskiej. Zwiedzający będzie mógł między innymi dowiedzieć się o roli cmentarza w świecie żydowskim, zapoznać się z formami inskrypcji i przesłaniem symboliki nagrobnej. Wystawa pokazuje jak przebiega rytuał związany ze śmiercią i pochówkiem, i czym charakteryzuje Sziwa – czas żydowskiej żałoby.Jestem przekonana, że zainteresuje ona zarówno spotykających się z tą tematyką po raz pierwszy, jak i znawców tematu. Mam też nadzieję, że Cmentarz Żydowski na Bródnie stanie się ważnym punktem na mapie żydowskiej Warszawy – powiedziała Anna Chipczyńska Przewodnicząca Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.
Ekspozycja „Dom wieczności” była przygotowywana w latach 2016-2017 ze środków Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, przez połączone siły zespołów Kolektywu Senna oraz Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Wsparcia finansowego udzieliła Fundacja Rodziny Nissenbaumów.
Zapraszamy do zwiedzania ul. św. Wincentego 15, po wcześniejszych zapisach tel.: 504 906 258 email: brodno@jewish.org.pl. Od marca wystawę i cmentarz będzie można zwiedzać, bez wcześniejszej rezerwacji.
Twórcy wystawy „Bejt Almin – Dom Wieczności”.
Koncepcja wystawy – Natalia Romik, Sebastian Kucharuk i Piotr Jakoweńko
Projekt architektoniczny wystawy – Sebastian Kucharuk
Projekt graficzny wystawy – Piotr Jakoweńko
Tekst wystawy i dobór ilustracji – Remigiusz Sosnowski, Andrzej Jankowski, Agata Korba
Kuratorzy wystawy – Agata Korba, Remigiusz Sosnowski, Andrzej Jankowski
Autorzy wybranych tekstów – Alicja Mroczkowska, Aleksander Schwarz, Witold Wrzosiński
Kwerenda tekstów prasowych w jidysz i ich tłumaczenie – Anna Ciałowicz
Historia Cmentarza Żydowskiego na Bródnie
Oficjalnie cmentarz powstał w 1780 roku, kiedy król Stanisław Poniatowski wydzierżawił piaszczyste wydmy wpływowemu przedsiębiorcy Szmulowi Zbytkowerowi z przeznaczeniem na żydowski cmentarz. Pierwszy pogrzeb miał miejsce w 1743. W 1794 roku na cmentarzu spoczęły ofiary rzezi Pragi oraz kilkuset żołnierzy pułku Berka Joselewicza poległych wówczas w obronie miasta. Od połowy XIX wieku cmentarz na Bródnie w coraz większym stopniu był miejscem, gdzie chowano mniej zamożnych Żydów.
Wraz z zamknięciem getta warszawskiego (16 listopada 1940 r.) na cmentarzu zaprzestano pochówków. Dwa lata później Niemcy rozebrali jego ogrodzenie, otwierając drogę do wzmożonej dewastacji. W latach powojennych na polecenie władz komunistycznych ocalałe nagrobki usunięto. Część z nich użyto jako materiał budowlany, a resztę przygotowano do wywiezienia. Teren cmentarza przeznaczono na park.
Dopiero w połowie lat osiemdziesiątych staraniem Fundacji Rodziny Nissenbaumów wzniesiono ogrodzenie wraz z monumentalną bramą ozdobioną płaskorzeźbami. Niestety, część cmentarza wraz ze szczątkami kilku tysięcy osób nadal pozostaje poza jego obecnymi granicami. W 2009 roku cały teren został wpisany do rejestru zabytków.
Od 2012 roku cmentarz jest zarządzany przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Warszawie. Gmina wyremontowała istniejące ogrodzenie, wybudowała pawilony wystawowy i sanitarny. W lutym 2018 roku otwarto stałą ekspozycję „Bejt almin-Dom wieczności. Cmentarz Żydowski na Bródnie”.
Джерело — Єврейська громада Варшави.
Скорочений переклад:
Відкрито виставку «Бейт-Альмин — Дім прощання»на єврейському кладовищі у місті Брудно (Польща),
Виставка розташована в недавно побудованих павільйонах і складається з двох частин. Перша присвячена історії єврейського кладовища, друга опікується питаннями смерті і поховання в єврейській традиції, релігії та культурі. Відвідувачі зможуть, серед іншого, дізнатися про роль кладовища в єврейському світі, ознайомитися з формами написи і передачею надгробної символіки. Виставка показує, як проходить ритуал, пов’язаний зі смертю і похованням, і чим характеризується Шива – час єврейської жалоби. Я впевнена, що вона зацікавить і тих, хто зустрівся з цією темою в перший раз, і знавців теми. Я теж сподіваюся, що Єврейське Кладовище Брудно стане важливим пунктом на карті єврейської Варшави, – сказала Ганна Шипшинська, Голова Правління Муніципалітету Релігійної Єврейської громади у Варшаві.
Експозиція «Дім вічності» був підготовлений у 2016-2017 роках Муніципалітетом Релігійної Єврейської громади у Варшаві, через об’єднані сили команд Колективу Сени і Муніципалітету Релігійної Єврейської громади у Варшаві. Фінансову підтримку надав Фонд Родини Ніссенбаум.
